Suy nghĩ về tài nguyên con người

Tài nguyên là các dạng vật chất được tạo thành trong suốt quá trình hình thành và phát triển của tự nhiên, cuộc sống sinh vật và con người. Các dạng vật chất này cung cấp nguyên - nhiên vật liệu, hỗ trợ và phục vụ các nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội của con người. (LHB.2002)

Một điều hiển nhiên rằng con người cũng là một sản phẩm của tự nhiên qua quá trình tiến hóa. Con người có ý thức và tác động vào thiên nhiên để thỏa mãn các nhu cầu của mình. Con người chỉ hưởng thụ qua các vật chất được tạo thành từ thiên thiên. Vậy nếu xét trên quan điểm con người là trung tâm thì con người chưa được coi là tài nguyên, hay nói đúng hơn chúng ta chưa thấy rõ được những mối liên hệ giữa con người – thiên nhiên – con người . Có phải vì thế mà thuật ngữ tài nguyên con người chỉ được hiểu là nguồn nhân lực (Human Resource) phục vụ cho các hoạt động kinh tế, khoa học,…Dưới khía cạnh của môi trường thì các quan điểm cổ điển chưa thể hiện hết vai trò con người trong thiên nhiên như là một nguồn tài nguyên đặc biệt.

Điều đặc biệt của con người là có ý thức, các hành động của con người còn được hình thành không chỉ theo bản năng tự nhiên mà chủ yếu được tác động bởi lý trí . Con người có thể có những hành động tương tác đến môi trường xung quanh có thể xấu và có thể tốt. Tất cả được hình thành bởi tư duy của từng cá thể và bị ảnh hưởng không nhỏ từ các môi trường xung quanh nhất là môi trường con người xung quanh con người (Môi trường nhân văn). Chúng ta bảo vệ và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, chúng ta cần nhận thức rõ cái gì tác động đến tài nguyên thiên nhiên nhiều nhất, hiển nhiên đó là con người thông qua các hành động của mình. Nếu các hành động của con người đúng đắn chúng ta sẽ có nguồn tài nguyên thiên nhiên bền vững phục vụ chính chúng ta. Nếu các hành động đó sai , chúng ta sẽ bị trả giá bởi khánh kiệt tài nguyên thiên nhiên, nghèo nàn, lạc hậu, thiên tai,…Bởi thế việc hình thành các tư duy đúng đắn cho từng cá thể đối với các hành động của mình với môi trường xung quang là điều cần thiết . Lúc đó con người mới thực sự là Tài nguyên đúng nghĩa. Con người với các tư duy và hành động xấu đến môi trường không thể được gọi là Tài nguyên . Vấn đề lớn ở đây là xác định được thế nào là tư duy đúng đắn khi chúng ta có những khác biệt về văn hóa, chúng ta có những giá trị tinh thần giữa các cộng đồng khác nhau, các nguyên tắc ứng xử khác nhau. Tìm được tiếng nói chung trong vấn đề này để tạo ra sức mạnh chung quả thật là không dễ trong khi đó việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên không phải chuyện của từng cá thể mà mang tính toàn cầu.

Vậy Tài nguyên cần được hiểu là các vật chất của tự nhiên, các giá trị tinh thần của con người và các tương tác giữa chúng hữu ích cho môi trường trong đó có con người. Ở đây có 1 sự đệ quy.

Con người là một dạng tài nguyên đặc biệt, là một sản phẩm của tự nhiên có ý thức. Ý thức con người có thể thay đổi được.

Tài nguyên con người là tập hợp các tư duy và các hành động đúng đắn của con người đối với môi trường xung quang (tự nhiên và nhân văn) nhằm đem lại lợi ích cho môi trường, trong đó cho chính bản thân con người. Phát triển tài nguyên con người là việc giáo dục nâng cao hiểu biết về các tư duy đúng đắn, hướng đến các hành động hợp lý với môi trường xung quanh - giữa con người với con người, giữa con người với thiên nhiên.